Karol Wołek – działalność
Karol Wołek
Z wykształcenia nauczyciel historii, autor i redaktor publikacji oraz artykułów naukowych. Posiada duże doświadczenie w realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych. Od blisko 10 lat koordynuje akcje społeczne i zadania publiczne w skali lokalnej, ogólnopolskiej oraz międzynarodowej. Współpracuje z instytucjami państwowymi, samorządowymi i społecznymi oraz współdziała z liczną grupą współpracowników, wolontariuszy i osób dobrej woli.
Stowarzyszenia i fundacje
Karol Wołek pełni funkcję prezesa Fundacji im. Kazimierza Wielkiego nieprzerwanie od 2013 roku. Jest także prezesem Stowarzyszenia im. Kazimierza Wielkiego (od 2007 roku) i Fundacji Amor Patriae (od 2016 roku). Jednocześnie w Zarządzie Głównym Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, nieprzerwanie od 2013 roku, pełni funkcję prezesa lub wiceprezesa.
Uchwała sejmu w sprawie upamiętnienia 75. rocznicy powstania NSZ
Karol Wołek jest współautorem projektu uchwały Sejmu RP upamiętniającej 75. rocznicę powołania Narodowych Sił Zbrojnych, która stwierdza, że Narodowe Siły Zbrojne „dobrze zasłużyły się Ojczyźnie”. Uchwała ta w dniu 15 września 2017 roku przyjęta została przez Sejm RP przez aklamację.
Wielokrotnie inicjował, organizował i prowadził uroczystości o charakterze państwowym przy Grobie Nieznanego Żołnierza oraz poza granicami Polski, we współpracy z Wojskiem Polskim, Pułkiem Reprezentacyjnym Wojska Polskiego, Urzędem do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, samorządami i organizacjami społecznymi.
Ogólnopolski Konkurs „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”
Od 2012 roku Karol Wołek organizuje coroczny Ogólnopolski Konkurs „Żołnierze Wyklęci – Bohaterowie Niezłomni”, którego jest pomysłodawcą. Jest to najdłużej organizowany i największy pod względem ilości uczestników (700–1300 prac uczniów w każdej edycji) konkurs wiedzy o Żołnierzach Wyklętych w Polsce. Co roku patronaty nad konkursem sprawują: Prezydent RP, ministrowie, marszałkowie, wojewodowie, kilkunastu kuratorów oświaty oraz kilka związków kombatanckich.
Szlak Pamięci Żołnierzy Wyklętych
Karol Wołek jest pomysłodawcą i twórcą „Szlaku pamięci Żołnierzy Wyklętych w Lublinie” – pierwszego i jedynego miejskiego szlaku upamiętniającego Żołnierzy Wyklętych, który obejmuje 49 miejsc pamięci na terenie Lublina. Doprowadził do umieszczenia na terenie Lublina jedenastu tablic pamiątkowych upamiętniających miejsca represji i pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jest redaktorem naczelnym i współautorem „Przewodnika po Szlaku pamięci Żołnierzy Wyklętych w Lublinie” – jedynej publikacji dokładnie opisującej miejsca represji i pamięci związane z Żołnierzami Wyklętymi na terenie Lublina. Od 2015 roku organizuje przejścia, z osobiście przeszkolonymi przewodnikami, po Szlaku Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Lublinie. Do tej pory nasz zespół przeprowadził po szlaku ponad 9000 osób.
Cyfrowe Archiwum Związku Żołnierzy NSZ
Karol Wołek był pomysłodawcą i inicjatorem utworzenia Cyfrowego Archiwum Związku Żołnierzy NSZ, które wspólnie ze współpracownikami stworzył w 2020 roku. Archiwum zawiera unikalne dokumenty osób walczących podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu w szeregach polskich formacji wojskowych: Narodowych Sił Zbrojnych, Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy, Armii Krajowej, Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” i wielu innych. Są to tysiące dokumentów: deklaracje członkowskie, własnoręcznie pisane życiorysy, fotografie, wspomnienia, wnioski o awanse i odznaczenia, wyroki sądowe, pisma wewnętrzne i urzędowe, czasopisma, nagrania filmowe. Opublikowane archiwalia zostały poddane pracom konserwacyjnym, zabezpieczającym przed niszczeniem, usystematyzowane, zarchiwizowane, zanonimizowane, zdigitalizowane, opisane i udostępnione za darmo w internecie. Prace archiwizacyjne nad kolejnymi dokumentami trwają nieprzerwanie dalej.
Zbiórka publiczna „Przywracamy pamięć o Żołnierzach Wyklętych”
Nieprzerwanie od 2014 roku, co roku we wszystkich województwach Karol Wołek koordynuje pracę blisko 1000 wolontariuszy, którzy angażują się w zbiórkę publiczną „Przywracamy pamięć o Żołnierzach Wyklętych” do puszek kwestarskich. Ze środków uzyskanych podczas zbiórki:
- wydaliśmy 9 książek o polskim podziemiu niepodległościowym i broszury edukacyjne dla szkół,
- ufundowano 8 tablic pamiątkowych i pomników,
- zorganizowano ponad 50 wykładów otwartych i wykładów w szkołach publicznych na terenie całego kraju,
- zorganizowano ponad 20 uroczystości rocznicowych i patriotycznych, 10 koncertów patriotycznych, 8 turniejów sportowych, 7 rajdów pamięci, 2 pokazy filmowe,
- powstały 3 murale ku czci żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego w całej Polsce.
Zbiórka publiczna „Pomóżmy Bohaterom”
Co roku, w latach 2014–2020, Karol Wołek organizował ogólnopolską zbiórkę publiczną „Pomóżmy Bohaterom”, dzięki której zbierano produkty i przekazywano paczki żywnościowe wraz z chemią domową na Święta Wielkanocne i Bożonarodzeniowe dla kombatantów. W celu międzypokoleniowej integracji Karol Wołek włączył do tej akcji 5 jednostek wojskowych, ponad 20 organizacji społecznych z całej Polski, kilka związków kombatanckich oraz kilkadziesiąt szkół podstawowych.
Akcja polega na okazaniu wdzięczności kombatantom za ich walkę o niepodległość Polski, odwiedzaniu kombatantów w domach i dostarczaniu zasobnych paczek świątecznych wraz z kartkami świątecznymi, przygotowanymi przez dzieci ze szkół podstawowych.
Międzynarodowe uroczystości w Holiszowie
W porozumieniu z Ambasadą RP w Pradze, Prezydentem Miasta Pilzno i Burmistrzem Miasta Holiszów w latach 2015−2019 Karol Wołek zorganizował międzynarodowe uroczystości rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego przez polskich żołnierzy z Brygady Świętokrzyskiej NSZ. Obchody odbywały się na terenie Republiki Czeskiej. Z Polski wyjeżdżało do Holiszowa blisko 100 uczestników uroczystości, w tym kombatanci.
Karol Wołek jest inicjatorem i organizatorem wmurowania polskiej tablicy na murze byłego obozu koncentracyjnego w Holiszowie. Tablica upamiętnia wyzwolenie niemieckiego obozu przez Polaków i pokazuje faktyczny stosunek Polskiego Państwa Podziemnego do niemieckich obozów koncentracyjnych.
Rajdy piesze i pielgrzymki
W latach 2015–2020 Karol Wołek zorganizował w Janowie Lubelskim 6 Rajdów Pieszych im. kpt. Wincentego Sowy ps. „Vis” dla 120−300 uczestników: uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Rajdy połączone były z wykładami historyków, szkoleniami proobronnymi i wystawą o patronie Rajdu. Wydarzenie upamiętnia i popularyzuje postać heroicznego dowódcy powiatu i oddziału leśnego Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW).
Zorganizował XVIII, XIX, XX i XXI oraz współorganizował XXII−XXIV coroczną Pielgrzymkę Narodowych Sił Zbrojnych do Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej Pani Ziemi Świętokrzyskiej w Kałkowie-Godowie, w której co roku uczestniczy blisko 600 pielgrzymów, w tym weterani NSZ z całego kraju. Jest to inicjatywa religijna i patriotyczna zainicjowana przez kombatantów NSZ, w ramach której zrealizował spotkania i prelekcje kombatantów dla młodzieży.
W latach 2015–2018 w dniu 15 sierpnia współorganizował Pielgrzymkę NSZ do Sanktuarium Matki Boskiej Łaskawej w Krzeszowie na Dolnym Śląsku, połączoną z coroczną pielgrzymką maryjną do tego sanktuarium. W porozumieniu z proboszczem nadał religijnej inicjatywie regionalnej patriotyczny i edukacyjny charakter ku czci Bohaterów polskiego podziemia niepodległościowego. W pielgrzymce co roku udział bierze 10 tysięcy pielgrzymów.
Program „Resocjalizacja przez patriotyzm”
Karol Wołek jest pomysłodawcą i głównym wykonawcą nowatorskiego programu „Resocjalizacja przez patriotyzm”, który realizował na terenie sześciu zakładów karnych i aresztów śledczych na Lubelszczyźnie. Program objął 1700 osadzonych. W ramach programu przedstawiano sylwetki żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego jako wzór służby dla społeczeństwa i Ojczyzny. Do zakładów karnych Karol Wołek dostarczył publikacje i płyty DVD z nagranymi wywiadami z kombatantami. Także w ramach tego programu odrestaurowano wspólnie z osadzonymi kilka grobów i pomników ku czci żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego.
W ramach programu „Resocjalizacja przez patriotyzm” Karol Wołek doprowadził do powstania 4 murali ku czci Żołnierzy Wyklętych na murach zakładów karnych na Lubelszczyźnie. Murale mają powierzchnię (odpowiednio): Opole Lubelskie − 175 m2, Lublin − 100 m2, Zamość − 60 m2, Włodawa − 50 m2.
Portal historyczny www.nsz.com.pl
Karol Wołek w 2010 roku założył portal historyczny www.nsz.com.pl, którego jest redaktorem naczelnym do dnia dzisiejszego. Portal zawiera najwięcej rzetelnych informacji w światowym internecie na temat Narodowych Sił Zbrojnych i podziemia narodowego. Na jego podstawie powstały dziesiątki artykułów popularyzatorskich, publicystycznych i naukowych.
Opiekun miejsc pamięci
W lipcu 2016 roku Karol Wołek złożył trzy wnioski do Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpisanie do rejestru zabytków elementów trzech kamienic, w których po zakończeniu II wojny światowej znajdowały się katownie komunistycznego aparatu represji, gdzie przetrzymywano, torturowano i mordowano Żołnierzy Wyklętych. Zabytki zostały objęte ochroną konserwatorską. W 2020 roku na wniosek Karola Wołka wszystkie 3 kamienice zostały oznaczone znakami ochronnymi „Zabytek chroniony prawem” przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków.
Zachowanie pamięci o Bohaterach
Karol Wołek od 2008 poszukuje, rozpowszechnia i przekazuje do archiwów państwowych odnalezione dokumenty archiwalne, wytworzone przez formacje Polskiego Państwa Podziemnego, aby uchronić je przed zniszczeniem. Przekazał już: kilka archiwów powiatowych i okręgowych NSZ i AK oraz kilkadziesiąt tomów relacji i dokumentów wytworzonych na początku lat 90. XX wieku przez środowisko kombatanckie. Stale prowadzi korespondencję z rodzinami żołnierzy podziemia niepodległościowego z Polski i całego świata. Pomaga w poszukaniach informacji o zmarłych krewnych, uzyskuje nieznane historykom materiały źródłowe i pomaga w uzyskiwaniu uprawnień, awansów i odznaczeń dla kombatantów.
Karol Wołek przeprowadza nagrania filmowe wspomnień kombatantów Polskiego Państwa Podziemnego, które następnie są montowane i nieodpłatnie udostępniane wszystkim użytkownikom internetu na portalu youtube.
Twierdza Lublin
Jest pomysłodawcą i organizatorem otwartych szkoleń, podnoszących umiejętności proobronne ludzi gotowych bronić swoich domów i rodzin.
Inicjatywa ma na celu podniesienie poziomu umiejętności strzeleckich i proobronnych mieszkańców Lublina i Lubelszczyzny. Uczymy podstawowych nawyków, które pomogą w niesieniu pomocy poszkodowanym i we współpracy z Wojskiem Polskim w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa państwa polskiego.
Wydawca
Karol Wołek wydał 21 publikacji dotyczących głównie Polskiego Państwa Podziemnego, szeroko je rozpowszechnił i każdą pozycję wydawniczą, w ilości co najmniej kilkuset sztuk, nieodpłatnie przekazał do bibliotek publicznych i szkolnych na terenie całej Polski, w celu propagowania wiedzy na temat walk o niepodległość Polski i kształtowania postaw obywatelskich i patriotycznych. Wydał następujące publikacje książkowe:
- Bohdan Szucki „Narodowe Siły Zbrojne w moim życiu” (Lublin 2013);
- Zenobia Kitówna „Ja też będę żołnierzem, opowieść o Alinie Blaszyńskiej” (Lublin 2013);
- „Dokumenty NSZ 1942−1944”, tom I (Lublin 2014);
- „Dokumenty NSZ-AK 1944−1945”, tom II (Lublin 2015);
- red. Karol Wołek „Przewodnik po Szlaku Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Lublinie” (Lublin 2014, 2018);
- red. Karol Wołek „Żołnierze Wyklęci. Polskie podziemie narodowe 1944−1963” (Lublin 2015, 2019);
- Stanisław Jaworski „Związek Jaszczurczy, Narodowe Siły Zbrojne” (Lublin 2016);
- Estela i Witold Radwańscy „Stanisław Radwański – żołnierz Akcji Specjalnej NSZ” (Lublin 2016);
- Barbara Jachimczak „Losy żołnierzy NSZ na Kielecczyźnie” (Lublin 2016);
- „W marszu i boju. Brygada Świętokrzyska NSZ” (Lublin 2018);
- Maciej Skrobot „Rejon NSZ Małogoszcz” (Lublin 2018);
- prof. Piotr Hoffmański „Wywiadowca Związku Jaszczurczego. Wspomnienie o Bernardzie Hofmańskim” (Lublin 2020);
- por. Franciszek Przeździecki ps. „Tolek” „Wspomnienia z przeżyć wojennych” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Biogramy żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Polskie zbrojne podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1939−1982, Lublin” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Polskie zbrojne podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1939−1982, Dęblin” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Polskie zbrojne podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1939−1982, Biała Podlaska” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Polskie zbrojne podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1939−1982, Chełm” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Polskie zbrojne podziemie niepodległościowe na Lubelszczyźnie 1939−1982, Zamość” (Lublin 2020);
- red. Karol Wołek „Cyfrowe Archiwum Związku Żołnierzy NSZ. Przewodnik po zasobach” (Lublin 2020);
- Joanna Kolankowska „Miejsca pamięci Narodowych Sił Zbrojnych na Kielecczyźnie” (Lublin 2021).
Otrzymane odznaczenia
- Srebrny Krzyż Zasługi (2017);
- Medal „Pro Patriae” (2012);
- Krzyż Zasługi Związku Żołnierzy NSZ z okazji 25-lecia powstania Związku (2015);
- Medal 70-lecia Narodowych Sił Zbrojnych (2012);
- Medal 75-lecia Narodowych Sił Zbrojnych (2017);
- Odznaka na X-lecie Okręgu Małopolskiego Związku Żołnierzy NSZ (2016);
- Medal Pamiątkowy „Marsz ku wolności” z okazji 72. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego dla kobiet w Holiszowie (2017).